Czasownik może występować w dwóch formach: forma osobowa – to taka, która pozwala określić, kto wykonuje czynność, np. śpiewa – on / ona / ono, gram – ja, mówisz – ty, krzykną – oni; forma nieosobowa – to taka, która nie pozwala określić, kto wykonuje czynność, np. przyniesiono – ktoś przyniósł, nie wiadomo, kto.
Spis treści aneksu | Język polski | Indeks:Hasła w języku polskim Czasowniki określają czynność lub stan. Tylko czasowniki mogą występować jako orzeczenie zdania. W języku polskim występuje wiele form czasowników. Czasowniki polskie podlegają koniugacji, czyli odmianie przez osoby i czasy. W Wikisłowniku znajdują się tabele koniugacji, które umożliwiają samodzielne utworzenie odpowiednich form czasownika. Przy każdym haśle znajduje się odnośnik do odpowiedniej koniugacji. W tym artykule zostały omówione wszystkie formy czasownika. Zobacz: koniugacja I ~ II ~ III ~ IV ~ Va ~ Vb ~ Vc ~ VIa ~ VIb ~ VIIa ~ VIIb ~ VIIIa ~ VIIIb ~ IX ~ Xa ~ Xb ~ Xc ~ XI Czasowników używa się w trzech trybach: oznajmującym (lub orzekającym, deklaratywnym; łac. indicativus), przypuszczającym (łac. potentialis) i rozkazującym (łac. imperativus). W języku polskim tryb oznajmujący może wystąpić w czterech czasach: teraźniejszym, przeszłym, przyszłym i zaprzeszłym. Czas zaprzeszły jest obecnie rzadko używany. Aspekt dokonany i niedokonany Czasownik w aspekcie niedokonanym wyraża ciągłość danej czynności. Czasownik w aspekcie dokonanym wyraża fakt, że czynność została zakończona lub będzie zakończona w przyszłości. Większość czasowników w aspekcie niedokonanym ma swój odpowiednik z aspektem dokonanym. Często utworzenie czasownika dokonanego wymaga tylko dodania odpowiedniego przedrostka ("robić" → "zrobić", "czytać" → "przeczytać"), ale wiele czasowników tworzy swój aspekt dokonany przez zmianę tematu ("zarabiać" → "zarobić", "wyczytywać" → "wyczytać"). Dodatkowo, osobną grupę czasowników stanowią czasowniki wielokrotne, które oznaczają częste powtarzanie danej czynności. Odmieniają się zwykle wg koniugacji VIII (VIIIa i VIIIb). Przykładami takich czasowników są np. "czytywać", "pisywać", "bywać", "pijać" itd. Nie wszystkie czasowniki (szczególnie nieprzechodnie, zob. niżej) mają swój odpowiednik w czasowniku wielokrotnym (np. "biegać", "pływać", "robić"); pozostałe tworzą czasownik wielokrotny od formy niedokonanej ("czytać" → "czytywać"). Bezokolicznik Bezokoliczniki są podstawowymi formami czasownika, jednak rzadko występują samodzielnie w zdaniu. Forma bezokolicznika podawana jest zawsze w słownikach. Po formie bezokolicznika można poznać, do której koniugacji dany czasownik należy. Polskie bezokoliczniki kończą się literą -ć, na przykład "pisać", lub (rzadziej) -c, na przykład "móc". Tryb oznajmujący W trybie oznajmującym mówca podaje wykonywaną czynność jako istniejącą lub uważa, że jest ona istniejąca. Czynność może być wykonana w przeszłości (czas przeszły), w przyszłości (czas przyszły), obecnie (czas teraźniejszy) lub w przeszłości, przed innym omawianym zdarzeniem (czas zaprzeszły). Czas teraźniejszy W czasie teraźniejszym wyróżnia się trzy osoby, każda w liczbie pojedynczej lub mnogiej: 1. osoba (lp. "ja", lm. "my"), 2 osoba (lp. "ty", lm "wy"), 3. osoba (lp. "on", "ona", "ono", lm. "oni", "one"). Od rodzaju wykonawcy czynności (rzeczownika lub zaimka) zależy forma czasownika, która będzie użyta. W czasie teraźniejszym nie ma rozróżnienia, czy wykonawca czynności jest rodzaju męskiego, żeńskiego, nijakiego, męskoosobowego lub niemęskoosobowego. Przykład: Zosia pije kawę. Mechanik pije kawę. Czasowniki dokonane nie tworzą form czasu teraźniejszego. Czas przeszły W czasie przeszłym należy dodatkowo uwzględnić rodzaj wykonawcy czynności. Przykład: Zosia piła kawę. Mechanik pił kawę. Wszystkie czasowniki tworzą formy czasu przeszłego. Czasowniki niedokonane wyrażają, że czynność była zaczęta, ale mogła nie zostać zakończona. Przykład: Robiłem pracę domową, ale nagle pies wyrwał mi zeszyt i zjadł. Tutaj podmiot zaczął robić pracę domową, ale z pewnych powodów jej nie dokończył. Fakt, że użyto czasownika w aspekcie niedokonanym, nie oznacza, że czynność nie była dokończona: Robiłem pracę domową, ale nagle pies mi wyrwał zeszyt. Zabrałem mu go, dokończyłem pracę i dostałem z niej piątkę. Czasownik dokonany określa, że czynność została wykonana do końca: Robiłem pracę domową, ale nagle pies mi wyrwał zeszyt i zjadł. Tutaj pies bezpowrotnie zabrał zeszyt i zjadł. Zeszytu nie można już odzyskać. W zdaniach utworzonych w czasie przeszłym dozwolone jest użycie formy 3 osoby lp. lub lm. jako orzeczenia, dalszą część odpowiedniej końcówki może zaś przyjąć dowolny inny wyraz w zdaniu. Taki wyraz uzyskuje pewne wzmocnienie znaczenia: Powiedziałem, że to właśnie zrobiliśmy. – końcówka 3. os. lm. -ili, końcówka 2. os. lm. -iliśmy Powiedziałem, że tośmy właśnie zrobili. – nacisk na "to". Powiedziałem, że to właśnieśmy zrobili. – nacisk na "właśnie". Powiedziałem, że to myśmy właśnie zrobili. – nacisk na "my" (nikt inny, tylko my!). Można również dołączyć końcówkę do spójnika "że": Powiedziałem, żeśmy to (my) właśnie zrobili. – nieco silniej zaakcentowany fakt wykonania czynności. Błędem jest natomiast dołączanie końcówki do partykuły "że" niepełniącej funkcji ekspresywnej: Powiedziałem, że to żeśmy (my) właśnie zrobili. Forma bezosobowa czasu przeszłego Ta forma czasownika wyraża sam fakt wykonania czynności, ale uniemożliwia określenie jej wykonawcy. Przykład: Zasadzono drzewa. Czyli: Ktoś zasadził drzewa, ale nie wiadomo kto. Czas zaprzeszły Czasu zaprzeszłego używa się do podkreślenia, że jedna czynność została wykonana lub była wykonywana przed wykonywaniem innej czynności. Do konstrukcji tego czasu używa się czasownika "być" w odpowiedniej formie czasu przeszłego oraz samego czasownika w czasie przeszłym. Przykład: Ojciec kupił był samochód, a potem go sprzedał. W przykładzie ojciec kupił samochód wcześniej, niż go sprzedał. Obecnie użycie czasu zaprzeszłego zanika i poprawna jest również forma z użyciem w obu zdaniach czasu przeszłego: Ojciec kupił samochód, a potem go sprzedał. gdyż na następstwo zdarzeń wskazuje słowo "potem". Pominięcie czasu zaprzeszłego może jednak prowadzić do pewnych niespójności logicznych, np. w przypadku, kiedy stosujemy spójnik "i": Wszedłem i zamknąłem drzwi. W tym przypadku ze zdania wynika, że podmiot jednocześnie wszedł i zamknął drzwi, chociaż intuicja podpowiada, że najpierw wszedł, a potem zamknął drzwi. Formy czasu zaprzeszłego są za to powszechnie stosowane w trybie przypuszczającym (zob. niżej). Czas przyszły Czasowniki dokonane tworzą czas przyszły prosty. Zdanie w czasie przyszłym prostym wyraża pewność mówcy, że wykonawca czynności wykona ją do końca: Zapalę papierosa. On pójdzie do szkoły. W czasie przyszłym prostym nie ma rozróżnienia między rodzajem gramatycznym wykonawcy czynności. Czasowniki niedokonane tworzą czas przyszły złożony, powstały przez użycie słowa "być" w odpowiedniej formie czasu przyszłego i danego czasownika w czasie przeszłym. Taka konstrukcja wyraża pewność, że czynność będzie wykonywana, ale nie wiadomo, czy zostanie zakończona: Jerzy będzie robił zaległą pracę, ale nie wie, czy ją dziś zrobi. Anna będzie robiła zaległą pracę, ale nie wie, czy ją dziś zrobi. Zamiast czasownika w czasie przeszłym można użyć bezokolicznika: Jerzy będzie robić zaległą pracę, ale nie wie, czy ją dziś zrobi. Anna będzie robić zaległą pracę, ale nie wie, czy ją dziś zrobi. We wszystkich przykładach "zrobi" jest formą czasu przyszłego prostego. Tryb rozkazujący Tryb rozkazujący wyraża polecenie skierowane do podmiotu zdania, aby wykonał jakąś czynność. W języku polskim czasowniki tworzą formy trybu rozkazującego przez zmianę swoich końcówek dla 2. osoby lp. i lm. oraz dla 1. osoby lm. W 3. osobie lp. i lm. używa się formy: "niech" (podmiot) czas przyszły prosty/teraźniejszy Czasu przyszłego prostego używa się dla czasowników dokonanych, a teraźniejszego – dla niedokonanych. Przykłady: Niech on przyjdzie! Niech Pan poczeka! Niech oni się nie ruszają! Tryb przypuszczający Tryb przypuszczający wyraża niepewność mówcy co do faktu zaistnienia czynności. Do tworzenia trybu przypuszczającego używa się końcówki -by. Końcówkę tę zawierają w sobie również wyrazy "gdyby", "jeśliby". Może być również dodana do zaimków rozpoczynających zdanie podrzędne. Czasownik przyjmuje odpowiednią formę swojego czasu przeszłego dla trzeciej osoby (liczby pojedynczej lub mnogiej). Końcówka -by ulega odmianie, w zależności od osoby: 1. osoba: lp. -bym; lm. -byśmy 2. osoba: lp. -byś; lm. -byście 3. osoba: lp. -by; lm. -by Przykłady: Jeśli chcielibyście to kupić, to chętnie to sprzedam. = Jeślibyście chcieli to kupić, to chętnie to sprzedam. Czy znalazłby się tu ktoś, kto by to umiał? = Czy znalazłby się tu ktoś, kto umiałby to? Gdybyście chcieli, to moglibyście to zrobić. = Gdybyście chcieli, tobyście mogli to zrobić. W trybie przypuszczającym mówiący może odnosić się do wydarzeń, które mogą zajść obecnie (tzw. tryb przypuszczający potencjalny), lub do wydarzeń, które mogły być wykonane w przeszłości (tryb przypuszczający nierzeczywisty). Odnosząc się do zdarzeń z przeszłości, należy użyć konstrukcji analogicznej do czasu zaprzeszłego z trybu oznajmującego. W zdaniu: Gdybyś poszedł do pracy, mielibyśmy pieniądze. mówiący wyraża sugestię, że adresat wiadomości (podmiot) może (w tej chwili) iść do pracy i prawdopodobnie będą z tego pieniądze – możliwość czynności występuje w trybie przypuszczającym potencjalnym. Jest to odpowiednik czasu teraźniejszego i przyszłego z trybu oznajmującego. W zdaniu: Gdybyś poszedł był do pracy, mielibyśmy pieniądze. mówiący odnosi się do sytuacji przeszłej (tryb przypuszczający nierzeczywisty): podmiot mógł jakiś czas temu pójść do pracy, ale tego wtedy nie zrobił¹). Wówczas teraz byłyby pieniądze. Jest to odpowiednik czasu przeszłego i teraźniejszego z trybu oznajmującego. ¹) uwaga: to, że podmiot nie wykonał czynności wtedy, nie oznacza, że nie mógł jej wykonać później. Imiesłowy Imiesłowy występują jako orzeczenia w zdaniach, a określają drugą czynność wykonywaną równocześnie przez podmiot. Imiesłowy przysłówkowe określają samą czynność jako wykonywaną równocześnie z czynnością podaną w orzeczeniu, a imiesłowy przymiotnikowe – podmiot jako wykonawcę innej czynności. Imiesłów przymiotnikowy czynny oznacza czynność, jaką wykonuje podmiot równocześnie z inną czynnością. Imiesłów taki tworzą czasowniki niedokonane. Przykład: Oglądający mecz Stefan nie ma czasu dla żony. Orzeczeniem jest czasownik "mieć" ("ma"). Stefan nie ma czasu dla żony. Jednocześnie jest on wykonawcą drugiej czynności: ogląda mecz. Ta druga czynność jest wykonywana jakby w tle; istotą zdania jest to, że Stefan nie ma czasu dla żony. Imiesłów przymiotnikowy bierny oznacza, że podmiot jest celem innej czynności, wykonywanej na nim przez kogoś lub coś innego. Imiesłowy takie tworzą czasowniki niedokonane: Oglądany przez niego mecz absorbuje całą jego uwagę. Tutaj podmiotem jest "mecz", a orzeczeniem czasownik "absorbować" ("absorbuje"). Główną część zdania stanowi fakt, że mecz absorbuje uwagę Stefana. Jednocześnie mecz jest celem innej czynności: "oglądać" – jest oglądany. Imiesłów przymiotnikowy przeszły oznacza, że czynność podmiotu została wykonana przed główną czynnością. Imiesłów ten tworzą czasowniki dokonane: "Szkoda, że telewizor nie jest popsuty" – myśli żona Stefana. W pierwszym zdaniu podmiotem jest słowo "telewizor", orzeczeniem - "być" ("jest"). Imiesłowem przeszłym jest czasownik "popsuć" ("popsuty"). Gdyby telewizor był popsuty, to samo popsucie musiałoby się odbyć wcześniej. Imiesłów przysłówkowy współczesny określa czynność jako wykonywaną równolegle z inną. Imiesłowy te tworzą czasowniki niedokonane: Marząc o tym, żona Stefana robi mu awanturę. Podmiotem jest "żona Stefana", orzeczeniem – "robić" ("robi"). Jednocześnie czynność odbywa się równolegle z inną" z "marzeniem" o czymś. Imiesłów przysłówkowy uprzedni określa czynność, która została wykonana przed inną czynnością. Imiesłowy te tworzą czasowniki dokonane i często jest przyczyną czynności głównej: Usłyszawszy wiele nieprzyjemnych słów, Stefan posłusznie zgadza się wyłączyć telewizor. Podmiotem jest "Stefan", orzeczeniem – "zgadzać się" ("zgadza się"). Przed "zgadzaniem się" zaszła jeszcze inna czynność: Stefan "usłyszał" coś, co sprawiło, że doszło do zgody. Imiesłowy przymiotnikowe odmieniają się jak przymiotniki (deklinacja). zobacz też: Przymiotniki w języku polskim. Rekcja Rekcja to inaczej rząd czasownika. Wiele czasowników "rządzi" dopełnieniem, nadając mu formę w określonym przypadku. Większość polskich czasowników rządzi biernikiem. Czasowniki te, gdy są zaprzeczone lub użyte w zdaniu, które z kontekstu jest zaprzeczone, rządzą dopełniaczem, np.: Oglądam wystawę. Nie oglądam wystawy. Pozostałe czasowniki rządzą tym samym przypadkiem zarówno, gdy nie są, jak i gdy są zaprzeczone: Zapobiegł nieszczęściu. Nie zapobiegł nieszczęściu. Strona czynna, zwrotna i bierna Strony nie określają wzajemnego stosunku podmiotu i dopełnienia. Strona czynna określa, że to podmiot jest wykonawcą czynności: Mechanik naprawia samochód. Strona bierna określa, że podmiot jest celem czynności, wykonywanej przez coś/kogoś innego: Samochód jest naprawiany przez mechanika. Stronę bierną tworzy się przez użycie słowa "być" w odpowiedniej formie oraz imiesłowu przymiotnikowego biernego lub (w czasie przeszłym i przyszłych) przez słowa "być" i "zostać" z imiesłowem przymiotnikowym biernym lub przeszłym. Czasowniki, które tworzą stronę bierną, nazywa się przechodnimi, a czasowniki, które nie tworzą strony biernej – nieprzechodnimi. Strona zwrotna występuje, gdy podmiot jednocześnie jest odbiorcą skutków czynności. Czasowniki, które tworzą stronę zwrotną, nazywa się zwrotnymi. W języku polskim wszystkie takie czasowniki występują z zaimkiem zwrotnym "się". Jerzy zamknął się w pokoju. Podmiot wykonał czynność zamknięcia na sobie samym. Rzeczowniki odczasownikowe (gerundia) Od czasowników można utworzyć rzeczowniki, będące nazwami wykonywanych czynności. Przykład: czytać → czytanie, robić → robienie.
Zrób własne ćwiczenie! Portal Wordwall umożliwia szybkie i łatwe tworzenie wspaniałych materiałów dydaktycznych. Wybierz szablon. Wprowadź elementy. Pobierz zestaw ćwiczeń interaktywnych i do wydruku. Dowiedz się więcej. Czasownik w czasie teraźniejszym - czasownik w czasie teraźniejszym - Pytania w czasie present simple.
By Last updated: April 14, 2019 Ludzie często powtarzają, że należy żyć chwilą (ang. “live in the moment”). To oznacza, by skupiać się na tym co dzieje się teraz. Ale jak rozmawiać o tym, co ma miejsce w danej chwili? Wyobraź sobie, że poznajesz nową osobę. Po krótkim przedstawieniu, prawdopodobnie będziecie chcieli dowiedzieć się nieco więcej o sobie nawzajem. Aby rozmawiać po angielsku o swoich upodobaniach, zainteresowaniach czy rzeczach, których nie lubisz, musisz opanować jedną, bardzo istotną kwestię: angielski czas teraźniejszy. Czas teraźniejszy jest podstawą w nauce języka angielskiego i niezależnie od tego, czy uczęszczasz na kurs językowy, czy uczysz się samodzielnie, prędzej czy później się na niego natkniesz. Nawet jeśli już potrafisz mówić z wykorzystaniem czasu teraźniejszego i rozumiesz go, gdy czytasz po angielsku, z pewnością nie zaszkodzi, jeśli dokładniej zapoznasz się z tą formą gramatyczną. Dzięki temu artykułowi, nauczysz się wszystkiego, co będzie ci potrzebne w przyszłości. W końcu zrozumiesz i dowiesz się, jak bezbłędnie wykorzystywać angielski czas teraźniejszy! Pomówmy o tym teraz: Jak, kiedy i w jaki sposób stosować angielski czas teraźniejszy Download: This blog post is available as a convenient and portable PDF that you can take anywhere. Click here to get a copy. (Download) Czym jest czas teraźniejszy? W języku angielskim używamy określonych czasów, aby nasz rozmówca wiedział, kiedy miało miejsce zdarzenie, o którym mówimy. Po angielsku czas określa się słowem tense, które pochodzi od łacińskiego słowa tempus, oznaczającego czas. Będziemy używać różnych form czasownika w zależności od tego czy będziemy mówić o czymś, co już się zdarzyło, o czymś co ma miejsce w danej chwili, lub dopiero wydarzy się w przyszłości. Użycie właściwego czasu jest niezbędne, aby uniknąć nieporozumień podczas rozmowy. Czasu teraźniejszego (eng. present tense) używamy, aby opisać zdarzenia, które mają miejsce tu i teraz, lub które w jakimś stopniu dotyczą teraźniejszości. Zobaczysz, że po przeczytaniu tego artykułu, angielski czas teraźniejszy nie będzie miał przed tobą tajemnic. Pokażemy ci kiedy i w jaki sposób należy go stosować, aby bezbłędnie mówić po angielsku. Kiedy używać czasu prostego (present simple), a kiedy ciągłego (present continuous)? W języku angielskim istnieją trzy podstawowe formy czasu teraźniejszego: simple, continuous i perfect. Do mówienia o generalizacjach lub powtarzalnych czynnościach używamy formy prostej (simple) Do mówienie o niezakończonych czynnościach używamy formy ciągłej (continuous). Przy zakończonych wydarzeniach lub czynnościach użyjemy formy perfect. W tym artykule skupimy się na czasach present simple i continuous. Musisz dokładnie wiedzieć jak i kiedy używać obu form aby opanować angielski czas teraźniejszy. Czas preset simple wygląda następująco: I/we/they (ja/my/oni) [czasownik w formie podstawowej] Przykład: I speak, they walk, we eat (ja mówię, oni chodzą, my jemy) He/she/it (on/ona/ono) [czasownik w podstawowej formie + końcówka -s] Przykład: He speaks, she walks (on mówi, ona chodzi) Czas present continuous natomiast wygląda tak: I (ja) am [czasownik z końcówką -ing] Przykład: I am running, I am speaking (ja biegam, ja mówię). He/she/it (on/ona/ono) is [czasownik z końcówką -ing] Przykład: He is eating, she is smiling (ona je, on się uśmiecha). We/they/you (my/oni/wy) are [czasownik z końcówką -ing] Przykład: We are waving, they are talking, you are driving (my machamy, oni rozmawiają, ty prowadzisz samochód). Oczywiście, żeby nie było zbyt łatwo, istnieją także wyjątki od tej reguły. W języku angielskim mamy do czynienia z czasownikami nieregularnymi, które przyjmują inną formę w czasie teraźniejszym. To have (mieć), to be (być), to go (iść), i to do (robić) to najpowszechniejsze przykłady czasowników nieregularnych. Jest ich oczywiście więcej i należy się ich nauczyć na pamięć, ale spokojnie, zacznijmy najpierw od tych najbardziej popularnych. Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza i z czasem to wszystko stanie się znacznie łatwiejsze. Zanim zaczniesz ćwiczyć, omówimy różne sposoby użycia angielskiego czasu teraźniejszego. Mówienie o czasie Jak już wcześniej wspomnieliśmy, angielskie czasy pozwalają określić, kiedy miała miejsce dana czynność. Ale to nie wystarczy do uzyskania precyzyjnej informacji. Samodzielnie występujący czasownik, bez żadnych otaczających go wyrazów, może jedynie powiedzieć nam czy czynność już się zakończyła, trwa w tej chwili czy jeszcze nie miała miejsca. Z reguły potrzebujemy bardziej szczegółowego opisu, aby poprowadzić nawet najprostszą rozmowę. Istnieją specjalne wyrażenia związane z czasem, które pomogą odpowiedzieć na następujące pytania: How long does the action happen for? (jak długo miała miejsce dana czynność?) How often does the action take place? (jak często mam miejsce dana czynność?) When does the action happen? (kiedy miała miejsce dana czynność?) Niektóre przykłady tych wyrazów to: How long (jak długo): All day, for hours, since this morning (cały dzień, godzinami, tego ranka) How often (jak często): Never, always, constantly (nigdy, zawsze, wciąż) When (kiedy): Today, last year, at 5 in the afternoon (dzisiaj, w zeszłym roku, o piątej po południu) To oczywiście jedynie nieliczne przykłady wyrażeń pozwalających określić czas związany z daną czynnościa. Czy jesteś w stanie sobie przypomnieć jeszcze jakieś? Mówienie o teraźniejszości Angielski czas teraźniejszy koncentruje się na tym co dzieje się w danej chwili. Ale możesz go stosować także do mówienia o swoich przekonaniach, zainteresowaniach, powtarzalnych zdarzeniach itd. Poniżej znajdziesz kilka bardzo pomocnych przykładów, jak mówić o tych kwestiach z użyciem czasu teraźniejszego. Generalizacje i wierzenia Mówiąc o generalizacjach, mamy na myśli, że coś nie jest konkretnie określone. Możesz być precyzyjny i powiedzieć:“I will eat fish today at 5:00” (będę jeść rybę dzisiaj o 5 po południu). Ale możesz też powiedzieć:“I eat fish” (jem rybę). Drugie zdanie opisuje generalizację, lub bardzo ogólne twierdzenie. Do takiego rodzaju wypowiedzi będziemy używać czasu present simple. Przy pomocy tego czasu możesz podzielić się swoim zdaniem na temat siebie i innych, a także poglądami, wierzeniami i powszechnie przyjętymi faktami. Jeśli chcesz kontynuować opisywanie swojej miłości do ryb możesz powiedzieć:“fried fish smells delicious” (smażona ryba pachnie wybornie) lub “fish is the best food in the world” (ryby to najlepsze jedzenie na świecie). Pamiętaj, że to co mówisz nie musi być zgodne z prawdą, ważne, że ty tak uważasz. Hobby i przyzwyczajenia Czym lubisz się zajmować w wolnym czasie? Czas present simple pozwoli ci udzielić odpowiedzi na to pytanie. “I play the piano, and sometimes I read bad romance novels before bed” (Gram na pianinie i czasem czytam romansidła przed snem). O sowich zainteresowaniach możesz opowiedzieć zarówno ogólnikowo jak i szczegółowo. Niezależnie od tego czy ćwiczysz grę na pianinie po kilka godzin dziennie, czy tylko czasem postukasz w klawisze, zawsze użyjesz czasu present simple, by komuś o tym opowiedzieć. Hobby to rzeczy, które robisz dla przyjemności. Z kolei przyzwyczajenia to czynności, które weszły ci w nawyk i których często nawet nie kontrolujesz. Przyzwyczajenia mogą zarówno być pozytywne jak i negatywne. Możesz mieć dobre przyzwyczajenia: “I always wake up early and exercise before I start the day” (zawsze wstaję wcześnie rano żeby poćwiczyć zanim rozpocznę dzień). Ale możesz mieć także bardzo złe nawyki: “When I’m nervous, I bite my nails. When I’m very nervous I make bad fish jokes” (kiedy się denerwuję, obgryzam paznokcie. Kiedy bardzo się denerwuję, zaczynam opowiadać kiepskie żarty). Zarówno hobby jak i nawyki opisują czynności, które wykonujemy. Być może nie dzieją się tu i teraz (nie grasz na pianinie i nie obgryzasz paznokci podczas czytania tego artykułu), ale mówiąc o nich stosujemy czas teraźniejszy, ponieważ są one aktualne. Jak często coś się wydarza You might have noticed by now that the present tense is used to describe things that keep happening. You can also use the present tense to explain how often these things happen. For example, if you say “He always drinks coffee in the morning,” it is not the same as saying “He never drinks coffee in the morning.” In fact, these two sentences have opposite meanings. There are actually two time-related phrases in these sentences: (1) the words “always” and “never” explain how often your friend drinks coffee, and (2) the words “in the morning” explain when exactly this drinking happens (or doesn’t happen). When you’re describing the frequency of an action (how often something happens), you can be very specific. For example: “Every evening at 7:00 I study English for two hours.” This sentence tells when (7:00 in the evening), how often (every evening) and for how long (two hours) you study English. Or you can be very general: “Sometimes I study English.” This sentence only shows how often you study (sometimes). Co dzieje się w danym momencie Czym zajmujesz się w tej chwili? Być może czytasz ten artykuł, pijesz herbatę i słuchasz jakiejś dobrej muzyki (You are reading this article, drinking some tea and listening to some good music). Każda czynność, którą wykonujesz w tym momencie może być wyrażona za pomocą czasu present continuous. Pomyśl o tym jako o sposobie mówienia o czynności, która jeszcze się nie zakończyła. Na przykład: “I am still waiting for this long winter to end”(wciąż czekam aż ta długa zima w końcu się skończy). Gdyby zima już się skończyła, to zdanie nie byłoby w czasie teraźniejszym tylko w przeszłym! Zaplanowane wydarzenia Wciąż powtarzamy że teraźniejszość to coś co ma miejsce teraz. Jednak angielski czas teraźniejszy może być również stosowany do mówienia o zaplanowanych na przyszłość wydarzeniach. Jeśli twoja przyjaciółka ma wpaść z wizytą możesz powiedzieć: “Annie’s train leaves New York today. She arrives here tomorrow at five” (Pociąg Ani odjeżdża dziś z Nowego Jorku. Przyjeżdża jutro o piątej”). Użyty tutaj został czas teraźniejszy, ponieważ przygotowania do tego wydarzenia już się rozpoczęły. Czas present simple jest często stosowany w przypadku zaplanowanych wydarzeń, rozkładów jazdy i czynności, które będą miały miejsce w najbliższej przyszłości. W tym zdaniu równie dobrze możesz zastosować czas present continuous:“Annie’s train is leaving New York today. She is arriving here tomorrow at five.” W tym przypadku nie ma żadnej różnicy, którego czasu użyjesz, więc wybór należy wyłącznie do ciebie! Angielski czas teraźniejszy: podsumowanie Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu masz już nieco jaśniejszy obraz tego, jak stosować angielski czas teraźniejszy. Poniżej znajdziesz krótkie podsumowanie tego co omówiliśmy. Stosuj czas present simple, by mówić o: generalizacjach/ poglądach hobby/ przyzwyczajeniach powtarzalnych czynnościach Stosuj czas present continuous, by mówić o: czynnościach, które mają miejsce w danym momencie Używaj obu czasów, by mówić o: czynnościach, które będą miały miejsc w najbliższej przyszłości zaplanowanych wydarzeniach Stosuj wyrażenia związane z czasem, by opisać: kiedy czynność ma miejsce jak często ma miejsce jak długo trwa Twoja kolej! Czy myślisz, że umiesz już bezbłędnie stosować angielski czas teraźniejszy? Jeśli przeczytałeś ten przewodnik od deski do deski, to najwyższy czas przetestować swoją wiedzę! Możesz znaleźć kilka pomocnych ćwiczeń na stronie English Page lub wybrać coś dla siebie z szerokiego wyboru ćwiczeń ze strony edukacyjnej German English-learning. Kolejnym wspaniałym sposobem na ćwiczenie angielskiego czasu teraźniejszego jest FluentU. Ta strona pozwoli ci nauczyć się angielskiego poprzez oglądanie popularnych programów rozrywkowych, teledysków i zabawnych reklam. FluentU sprawia, że oglądanie filmów po angielsku staje się niezwykle łatwe. Do dyspozycji masz interaktywne napisy, co oznacza, że klikając w dowolne słowo, natychmiast otrzymasz jego definicję, przykłady użycia i pomoce wizualne. A co jest w tym wszystkim najlepsze? FluentU zapamiętuje słownictwo, którego się uczysz, dzięki czemu może polecić ci kolejne filmy i ćwiczenia na podstawie twoich dotychczasowych postępów. Jest to naprawdę indywidualnie dostosowana nauka. Zacznij używać FluentU na komputerze lub tablecie poprzez stronę internetową, lub pobierz aplikację mobilną na iOS lub Android, by ćwiczyć angielski czas teraźniejszy w dowolnym miejscu i czasie. Nadszedł czas, by wyjść do ludzi i wprowadzić w życie nowo zdobyte umiejętności. Powodzenia! If you liked this post, something tells me that you'll love FluentU, the best way to learn English with real-world videos. Experience English immersion online!
Czasowniki have, have got występują w formie podstawowej tylko w czasie Present Simple. Tworząc zdania w czasie przyszłym lub przeszłym, należy odpowiednio odmienić czasownik have. Jeśli pełni funkcję czasownika głównego, wyrażającego stan, w większości przypadków nie stosuje się got, np.: I had delicious coffee this morning.
Co już wiemy o czasowniku? Czasownik odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje?Jest nazwą czynności (co robi? pisze) lub stanu ( co się z nim dzieje? rośnie) 2. Czasownik odmienia się przez osoby ja gram, ty grasz, on (ona, ono) gra, my gramy, wy gracie, oni (one) grają Forma osobowa czasownika – kiedy jesteśmy w stanie określić osobę. Bezokolicznik – forma nieosobowa zakończona na -ć lub -c, np. kochać, wymyślać, łazić. 3. Czasownik może występować w czasie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym. Rodzaje czasowników w liczbie pojedynczej i mnogiej. W liczbie pojedynczej czasowniki mogą występować w rodzaju męskim (pływał), żeńskim (grała) lub nijakim (siedziało). W liczbie mnogiej czasownik występuje tylko w dwóch rodzajach: męskoosobowym (jechali) lub niemęskoosobowym (znalazły). UWAGA! Rodzaj czasownika możemy określić tylko wtedy, gdy jest on w czasie przeszłym, przyszłym złożonym lub w trybie przypuszczającym. Zadania do tej części: od strony 34 do strony 40. Czasowniki dokonane i niedokonane Maszynka aspektowa Jak to działa? „Wrzucamy ” bezokolicznik i sprawdzamy, czy pasuje do słowa „będę”, np. będę+pisać. Czy to poprawne połączenie? TAK! W takim razie „pisać” to czasownik niedokonany. Sprawdźmy jeszcze kilka: jeść > będę jeść > tak > niedokonanywrócić > będę wrócić > nie > dokonanywracać > będę wracać > tak > niedokonanymyśleć…kupować…kupić…szukać…znaleźć… Działa, prawda? Zadania w podręczniku do tej części: str. 41-43 Proszę, zróbcie tylko te, które wydają się Wam proste. Omówimy je wspólnie. Przede wszystkim potrenujcie umiejętność rozróżniania czasowników dokonanych i niedokonanych tutaj, za pomocą gier online. Nie zapomnijcie o wpisaniu swojego imienia! Jak się już poczujecie pewnie i macie możliwość skorzystania z drukarki, rozszyfrujcie ten obrazek: Rozwiązanie można wrzucić do teczki, tutaj: Strona czasownika Zadania do tej części: str. 44-47 Kahoot – czasownikowy MasterChef
Jak dobrze można dostrzec, aby odmienić czasownik nieregularny w czasie teraźniejszym należy wstawić oboczność w 2 i 3 os. l. poj. z odpowiednią końcówką. Dam wam poniżej kilka przykładów czasowników, przy jakich zachodzi oboczność rdzenna: a na ä backen - piec braten - smażyć fahren - jechać
zapytał(a) o 20:40 Jakiej informacji gramatycznej nie można podać przy czasownikach w czasie teraźniejszym?.? Jest zadanie:Ze swojego opowiadania wypisz 5 czasowników w czasie terażniejszym i spróbuj określić ich formy fleksyjne, tak jak w ćwiczeniu 1. Jakiej informacji gramatycznej nie można podać przy wypisanych czasownikach?(Ćw 1 to tabela [po kolei] CZASOWNIK, OSOBA, LICZBA, RODZAJ, CZAS) Pomocy ? :O
Haber może być używany w wielu idiomach, które są zwrotami, które mają znaczenie inne niż znaczenie zawartych w nich słów. Jako początkujący najczęściej napotkasz haber que, co oznacza „być koniecznym”, gdy następuje bezokolicznik. Kiedy jest używany w ten sposób w czasie teraźniejszym, używa się siana w formie haber.
Idę do szkoły, wyszedłbym z pracy, umówię się z koleżanką, kup mi wafelki – chociaż różni je czas, tryb i osoba, wszystkie te zwroty zawierają czasownik. To właśnie czasownik pozwala nam nazywać czynności w zdaniach. Forma czynna czy bierna, liczba pojedyncza czy mnoga, tryb rozkazujący czy przypuszczający, czasownik dokonany czy niedokonany… Mnogość jego podziałów może przyprawić o zawrót głowy. Dziś przychodzimy z małą ściągą. Oto wszystko, co warto wiedzieć o czasowniku! Czasownik – definicja i informacje ogólne Dobrze wiedziećCzasownik jest jedną z części mowy (nie mylić z częściami zdania!), zaraz obok rzeczownika, przymiotnika czy przysłówka. Jego zadaniem jest nazywanie czynności. Wróćmy na chwilę do przykładów ze wstępu. Wszystkie słowa, które zostały poniżej pogrubione, są właśnie czasownikami: Idę do szkoły Wyszedłbym z pracy Umówię się z koleżanką Kup mi wafelki Już na pierwszy rzut oka zapewne widzisz jednak, że nieco się od siebie różnią. Głównym i najbardziej popularnym podziałem czasowników jest podział na czynności, które trwają lub trwały i zostały przerwane oraz te, które się zakończyły lub dopiero zakończą. Według tego podziału możemy wyróżnić czasowniki dokonane oraz czasowniki niedokonane. Przejdźmy do omówienia każdego z nich. Czasowniki dokonane i niedokonane, czyli aspekt czasownika Chociaż na początku może się to wydawać nieco skomplikowane, to zasada jest prosta. Czasowniki dokonane to te, w których czynność już się zakończyła. Co ważne, mogą mówić o czynności zakończonej zarówno w przeszłości, jak i w przyszłości. Na przykład: Kiedyś napiszę powieść (przyszłość) Ugotowałam wczoraj przepyszną zupę (przeszłość) Sprzątnę cały pokój, jak zjem kolację (przyszłość) Czasowniki niedokonane trwają lub trwały, ale opisywana czynność się nie zakończyła (lub nie zakończy). Innymi słowy, mówią o trwaniu czynności (zarówno w przyszłości, teraźniejszości, jak i przyszłości). Na przykład: Będę pisać powieść na komputerze (przyszłość) Gotowałam wczoraj zupę podczas oglądania serialu (przeszłość) Sprzątam swój pokój, ale nie obiecuję, że skończę to dzisiaj (teraźniejszość)Dobrze wiedzieć Podziału na czasowniki dokonane i niedokonane nie należy mylić z czasami (przeszłym, teraźniejszym i przyszłym)! Czasowniki dokonane mogą występować zarówno w czasie przeszłym, jak i przyszłym. Czasowniki niedokonane występuję w czasie przeszłym, przyszłym oraz teraźniejszym. Żeby uprościć sobie ten podział czasowników, dobrze jest zapamiętać zasadę, że czasowniki trzymają się w parach. To znaczy, że zwykle czasownik występuje zarówno w wersji dokonanej, jak i niedokonanej. Zobacz to na przykładach: Czasowniki w czasie przeszłym pisałam (czasownik niedokonany) – napisałam (czasownik dokonany) gotowaliśmy (czasownik niedokonany) – ugotowaliśmy (czasownik dokonany) wyłączał (czasownik niedokonany) – wyłączył (czasownik dokonany) Czasowniki w czasie przyszłym będę rysował (czasownik niedokonany) – narysuję (czasownik dokonany) będziesz oglądać (czasownik niedokonany) – obejrzysz (czasownik dokonany) będą skakać (czasownik niedokonany) – skoczą (czasownik dokonany)Odmiana czasownika Jeśli rozumiesz już podział na czasowniki dokonane i niedokonane, czas podwyższyć poprzeczkę. Przejdźmy do odmiany czasownika. Każdy czasownik odmienia się bowiem przez osoby, liczby i rodzaje, a także występuje w czasie przeszłym, teraźniejszym i przyszłym, w różnych trybach i stronach. Przyjmuje też formy imiesłowowe. Brzmi strasznie? Spokojnie! Już wszystko wyjaśniamy. Czasowniki odmieniają się przez:rodzaje;osoby;liczby;czasy;tryby;strony; Odmiana przez osoby, liczby i rodzaje Odmiana przez osoby dotyczy wykonawcy czynności. Żeby określić osobę, musisz zadać sobie pytanie: kto tę czynność wykonuje? Czyli kto jest podmiotem? W języku polskim wyróżniamy trzy osoby: pierwsza osoba w liczbie pojedynczej i mnogiej, czyli ja oraz my (np. widzę, gramy, kroimy, wiem) druga osoba w liczbie pojedynczej i mnogiej, czyli ty oraz wy (np. widzisz, lubisz, rozumiecie, karmicie) trzecia osoba w liczbie pojedynczej i mnogiej, czyli on, ona, ono oraz oni (np. jedzie, skaczą, pije, robią)Dobrze wiedzieć Podstawową formą czasownika jest bezokolicznik. Nazwę bierze stąd, że nie występuje w żadnej osobie. Zwykle kończy się on na -ć: np. śpiewać, tańczyć, jeść, widzieć, rozumieć. Od tego, w jakiej osobie odmienia się czasownik, zależeć będzie bezpośrednio, w jakiej liczbie się odmienia. Częściowo omówiliśmy to przed chwilą. Chodzi oczywiście o liczbę pojedynczą oraz liczbę mnogą. Liczba pojedyncza ja: głaszczę, pragnę, kocham ty: siedzisz, widzisz, słyszysz on, ona, ono: je, czyści, śmieje się Liczba mnoga my: rozmawiamy, pozujemy, piszemy wy: kupujecie, klikacie, żonglujecie oni, one: znają, lubią, rozumiejąDobrze wiedzieć W wielu innych językach określanie w zdaniu osoby jest konieczne dla zrozumienia jego sensu. Na przykład w języku angielskim czasowniki nie odmieniają się przez osoby i liczby (poza wyjątkiem w 3 osobie liczby pojedynczej, kiedy do czasownika dodaje się końcówkę -s lub -es). W języku polskim nie musimy określać, kto wykonuje daną czynność. Nie mówimy więc zazwyczaj: ja czytam, ty lubisz, on widział, tylko po prostu: czytam, lubisz, widział. Wielu obcokrajowcom, którzy uczą się polskiego, sprawia to niemałą trudność. Czasowniki w czasie przeszłym w trzeciej osobie odmieniają się również przez rodzaje: męski, żeński, nijaki, męskoosobowy oraz niemęskoosobowy. Liczba pojedyncza rodzaj męski: Jan widział, mężczyzna powiedział, pies szczekał, kran przeciekał; rodzaj żeński: Marta znała, dziewczynka płakała, owca beczała, lampa świeciła; rodzaj nijaki: dziecko skakało, kocię miauczało, koło się turlało, biurko mnoga rodzaj męskoosobowy: panowie krzyczeli, strażacy gasili, kucharze gotowali; rodzaj niemęskoosobowy: babcie się śmiały, bydlęta klękały, góry się wiedzieć Odmiana czasowników przez liczby występuje wyłącznie w czasie przeszłym oraz trybie przypuszczającym, np. uczniowie powtarzaliby klasę, miałoby to sens, dziewczyny widziałyby zmiany. Odmiana przez czasy O tym podziale wspomnieliśmy krótko przy okazji rozdziału czasowników na dokonane i niedokonane. Odmiana czasowników nie ma jednak nic wspólnego z tym, czy dana czynność została skończona, czy trwała. Odmiana przez czasy dzieli czasowniki na te występujące w czasie przeszłym (które działy się w przeszłości np. miesiąc temu rozmawiałem z mamą), czasie teraźniejszym (które dzieją się teraz, np. w tym momencie widzę chmury) i czasie przyszłym (które dopiero będą się działy, np. jutro pomacham ci na do widzenia). Przejdźmy do przykładów. Weźmy na tapet wdzięczny czasownik jeść. Odmiana czasownika niedokonanego jeść w czasie przeszłym: Liczba pojedyncza (ja) jadłem, jadłam (ty) jadłeś, jadłaś (on, ona, ono): jadł, jadła, jadło Liczba mnoga (my) jedliśmy, jadłyśmy (wy) jedliście, jadłyście (oni, one) jedli, jadły Podobnie sprawa będzie wyglądać w przypadku jeść w formie dokonanej, czyli zjeść w czasie przeszłym: Liczba pojedyncza (ja) zjadłem, zjadłam (ty) zjadłeś, zjadłaś (on, ona, ono): zjadł, zjadła, zjadło Liczba mnoga (my) zjedliśmy, zjadłyśmy (wy) zjedliście, zjadłyście (oni, one) zjedli, zjadły Jak czasownik jeść odmienia się w formie niedokonanej w czasie przyszłym? Liczba pojedyncza (ja) będę jeść, będę jadł, będę jadła (ty) będziesz jeść, będziesz jadł, będziesz jadła (on, ona, ono): będzie jeść, będzie jadł, będzie jadła, będzie jadło Liczba mnoga (my) będziemy jeść, będziemy jedli, będziemy jadły (wy) będziecie jeść, będziecie jedli, będziecie jadły (oni, one) będą jeść, będą jedli, będą jadły Jak nietrudno zauważyć, w tej formie czasownik pojawia się wraz ze słowem będzie w różnej odmianie, w zależności od osoby. W tym przypadku mówimy więc o czasie przyszłym złożonym – bo składa się z dwóch wyrazów. Zobacz to na przykładach zdań: O której będziecie wracać? Nie będę z tobą rozmawiał. Będziesz to jeszcze jadła? Będziemy meldować się na czas. A oto jak nasz czasownik jeść odmienia się w czasie przyszłym w formie dokonanej: Liczba pojedyncza (ja) zjem (ty) zjesz (on, ona, ono): zje Liczba mnoga (my) zjemy (wy) zjecie (oni, one) zjedzą Sam widzisz, że ta odmiana jest najmniej skomplikowana, bo czasownik w tym przypadku jest taki sam dla każdej z płci. Jeśli czasownik w czasie przyszłym nie potrzebuje dodatkowego słowa będzie, mówimy, że występuje w czasie przyszłym prostym. Oto kilka przykładów: O której wrócisz? Nie porozmawiam z tobą. Zjesz to dzisiaj? Zameldujemy się na czas. Podsumowując, czasownik niedokonany w czasie przyszłym występuje jako czasownik przyszły złożony (bo składa się z dwóch wyrazów). Z kolei czasownik dokonany w czasie przyszłym określamy jako czasownik w czasie przyszłym Chyba zrobiło się za prosto. Czas sprawę nieco skomplikować. Za chwilę poznasz bowiem oboczności. Aby mógł je zrozumieć, musimy jednak najpierw omówić budowę czasownika. To jak z działaniem komputera. Nie zrozumiesz tego, jak działa, jeśli nie poznasz elementów jego wnętrza oraz ich funkcji. Czasownik składa się z tematu oraz końcówki. Temat nie podlega odmianie i jest stałą częścią wyrazu. Z kolei końcówka się odmienia. Przykłady? Proszę bardzo. Weźmy pod lupę czasownik liczyć. Część licz- jest tutaj tematem. Wygląda identycznie dla każdej osoby, niezależnie od tego, czy to ja licz-ę owce, bo nie mogę zasnąć, ty licz-ysz tylko na siebie, czy ona będzie licz-yć na palcach zadanie z matmy. Zauważ jednak, że końcówka zmienia się w zależności od osoby: Liczba pojedyncza (ja) licz-ę (ty) licz-ysz (on, ona, ono): licz-y Liczba mnoga (my) licz-ymy (wy) licz-ycie (oni, one) licz-ą Wydaje się proste, prawda? W końcu dokładnie tak odmieniają się czasowniki, marz-yć, słuch-ać, dąs-ać, ką-sać czy plą-sać. Ale nie zawsze tak jest. Co na przykład z czasownikiem piec? W końcu ty pieczesz, ale ja już piekę: Liczba pojedyncza (ja) piekę (ty) pieczesz (on, ona, ono): piecze Liczba mnoga (my) pieczemy (wy) pieczecie (oni, one) pieką Jeżeli w pierwszej osobie liczby pojedynczej oraz trzeciej osobie liczby mnogiej cz zamienia się w k, mówimy o oboczności. Obocznością będzie również zamiana na przykład o na e (niosę -> niesiesz). Wszędzie tam, gdzie poza końcówką odmianie podlega również temat czasownika, występuje oboczność, a taki temat nazywamy tematem obocznym. Dobrze wiedzieć Niektóre czasowniki odmieniają się nieregularnie. Jeśli dla usprawnienia wypowiedzi, konieczne jest zmodyfikowanie nie tylko końcówki, ale również tematu, mamy do czynienia z obocznością lub tematem obocznym. Odmiana przez tryby Skoro omówiliśmy już odmianę czasownika przez osoby, liczby, rodzaje i czasy, pora na tryby. W języku polskim wyróżniamy tryb orzekający, tryb przypuszczający/warunkowy oraz tryb rozkazujący. W końcu czasem zjadłbyś obiad, czasem jesz obiad, a czasem prosisz kogoś, mówiąc do niego: jedz obiad. Omówmy kolejno każdy z trybów. tryb orzekający – to najbardziej podstawowy tryb czasownika. Służy do określania faktów lub planów, zarówno w przeszłości, teraźniejszości, jak i przyszłości. Na przykład: W każdej sytuacji liczę na siebie. W 2012 roku miałeś 10 lat. Za rok o tej porze nadal będziemy się spotykać. Jak sam widzisz, nie ma tu mowy o żadnym gdybaniu, pytaniu, snuciu planów, rozkazywaniu czy proszeniu kogoś o coś. tryb przypuszczający/warunkowy – za jego pomocą mówimy o czynnościach, które mogą lub mogłyby zostać wykonane. Nieważne, czy jest to rzeczywiście możliwe, czy nie. Na przykład: Zjadłbym dziś na obiad zupę pomidorową. Gdyby się dało, polecielibyśmy na słońce. Dzieci poszłyby na spacer, ale jest fatalna pogoda. Napiłbyś się herbaty? Czasowniki w trybie przypuszczającym podlegają odmianie przez osoby i rodzaje. Weźmy na tapet czasownik kupić. Liczba pojedyncza (ja) kupiłbym, kupiłabym (ty) kupiłbyś, kupiłabyś (on, ona, ono): kupiłby, kupiłaby, kupiłoby Liczba mnoga (my) kupilibyśmy, kupiłybyśmy, (wy) kupilibyście, kupiłybyście (oni, one) kupiliby, kupiłybyDobrze wiedzieć W czasownikach w trybie przypuszczającym cząstka -by jest ruchoma. Oznacza to, że może się „odpinać” od czasownika i funkcjonować samodzielnie. Możemy więc powiedzieć: Kupiłabym samochód, ale żaden mi się nie podoba lub chętnie bym kupiła samochód, ale żaden mi się nie podoba. Oba zdania znaczą dokładnie to samo i oba są poprawne. tryb rozkazujący – wbrew swojej nazwie nie musi zawsze oznaczać rozkazu. Czasowników w trybie rozkazującym używamy też do wydawania poleceń, żądań lub próśb. Na przykład: Niech on trzyma lepiej język za zębami. Mów proszę nieco głośniej, bo słabo cię słyszę. Natychmiast wracajcie do sali! Dobrze wiedzieć Z uwagi na to, że czasownik w trybie rozkazującym zawsze odnosi się do innej osoby lub osób, nie występuje on w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Nie występuje również w rodzajach: zarówno do mężczyzny, kobiety, jak i dziecka będziemy używać dokładnie tej samej formy. Nie występuje też w czasie przeszłym, gdyż dotyczy przyszłości lub teraźniejszości. Zwróć jednak uwagę, że język polski jest bardzo rozbudowany, a prośby czy żądania można wyrazić na wiele sposobów. Nie każdy z nich będzie trybem rozkazującym! Zobacz poniższe przykłady. Natychmiast oddaj mi portfel! Masz mi natychmiast oddać portfel! Widzisz różnicę? W obu zdaniach nakazujemy komuś oddać portfel. W pierwszym pojawia się słowo oddaj, czyli jest to czasownik w drugiej osobie liczby pojedynczej (ty) w trybie rozkazującym. Z kolei w drugim zdaniu czasownik oddać jest bezokolicznikiem. Osobę, do której mówi nadawca, określa słowo masz (ty). Zdanie jest rozkazem, ale nie jest to tryb rozkazujący. Dobrze wiedzieć Uwaga na pułapkę! Jeśli powyższe zdanie z portfelem skierujemy do trzeciej osoby liczby pojedynczej (np. do Tomka), zdanie w trybie rozkazującym będzie brzmieć: Niech Tomek natychmiast odda mi portfel! Wersja z bezokolicznikiem, czyli Tomek ma mi natychmiast oddać portfel, nie będzie trybem rozkazującym. Strona czynna i strona bierna, czyli odmiana przez strony Bez zbędnego rozwodzenia się: czasowniki w języku polskim dzielimy na czynne i bierne. Przejdźmy od razu do przykładów. Zwróć uwagę, że zdanie opisuje dokładnie tę samą sytuację, jednak coś innego dzieje się z czasownikiem: Kamil pobił Jacka. Jacek został pobity przez Kamila. W obydwu przypadkach to Kamil bił, a Jacka bito. Nie masz jednak wrażenia, że zamiarem nadawcy był w obu przypadkach nieco odmienny przekaz? Jeśli tak, to masz rację. Spróbujmy wyobrazić sobie tę sytuację. W pierwszym zdaniu to Kamil jest wykonawcą czynności. Wydaje nam się przez to osobą nieco ważniejszą, to na nią zwracamy uwagę. Być może takie zdanie wypowiedział kolega Kamila, który relacjonował znajomemu, co Kamil robił poprzedniego wieczoru? W drugim zdaniu to Jacek jest ważniejszy. To on został pobity. To zdanie mógłby powiedzieć na przykład kolega Jacka, który opowiadał tę historię jego zaniepokojonej mamie. Pobity Jacek jest ważniejszy niż fakt, kto to zrobił. strona czynna czasownika – występuje, kiedy podmiot jest wykonawcą czynności, czyli Kamil, który bije Jacka, mama, która piecze tort czy dzieci, które bawią się lalkami. strona bierna czasownika – występuje, kiedy to podmiot nie jest wykonawcą czynności, a jej obiekt, czyli Jacek, który został pobity, tort, który został upieczony czy lalki, którymi bawiły się dzieci. Czasowniki nieprzechodnie Co prawda większość czasowników może występować w formie czynnej oraz biernej, ale nie wszystkie. Jak bowiem na stronę bierną zamienić czasowniki: złościć się, cieszyć się lub uśmiechać się? Takie czasowniki nazywamy czasownikami nieprzechodnimi. Te, które się odmieniają (np. bić, czesać czy jeść) nazywamy z kolei czasownikami przechodnimi. Dobrze wiedzieć Zapewne kojarzysz słynne zdanie: On obszedł stół, czyli stół został przez niego…? Ten przykład jest doskonałą, łatwą do zapamiętania ilustracją klasycznego czasownika nieprzechodniego. Czasowniki niewłaściwe Oddzielną grupę czasowników stanowią te, które opierają się klasycznej definicji. Czasowniki niewłaściwe (nie mające cech czasownika, a nie błędne!) to takie, które nie podlegają odmianie - zawsze występują w tej samej formie Przykłady: można, trzeba, wolno, warto, widać, słychać, szkoda, wstyd, żal, strach, brak, czas, pora, uchodzi, trzeba, wypada. Nie wolno dotykać przewodów elektrycznych! Pora spać. Nie wypada chodzić do szkoły w stroju kąpielowym. Słychać, że zbliża się burza. Czasownik zwrotny Na koniec omówmy jeszcze przykład czasownika zwrotnego. Czym charakteryzuje się czasownik zwrotny? Można to bardzo szybko zapamiętać: czasownik zwrotny „zwraca się” bowiem w kierunku osoby, która opisuje daną czynność. Łatwo rozpoznasz go po konstrukcji, zawierającej słowo się. Przejdźmy zatem do przykładów: Myję się codziennie rano. (czyli ja myję siebie) Ubierasz się już czy nie? (czyli ty ubierasz sam siebie, a nie kogoś) Ona czesze się przed pójściem spać. Wykąpaliśmy się w jeziorze. Posmarowałbyś się kremem czekoladowym, gdybym ci za to zapłacił? Chłopcy doskonale się dziś wiedzieć Uwaga na wyjątek! Istnieją czasowniki, które występują z "się", ale nie są czasownikami zwrotnymi. Łatwo je rozpoznać, gdyż nie występują w języku polskim bez części się. Przykładem może być czasownik uśmiechać się. Możemy uśmiechać się do kogoś, ale nie możemy uśmiechać kogoś. Ten czasownik różni się więc chociażby od czasownika widzieć się. Możemy bowiem widzieć się z kimś lub widzieć się w lustrze, ale możemy również widzieć kogoś.
Zacznij od małych kroków i opanuj francuskie czasowniki w pierwszej kolejności. Aby Ci w tym pomóc, wybraliśmy 20 czasowników, które stanowią nieodłączną część codziennych konwersacji. Poniżej znajdziesz ich odmianę w czasie teraźniejszym i przykładowe zdania, by wiedzieć, jak ich używać. Francuskie czasowniki na dobry
Państwo, pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś. Z pozdrowieniami KG
| А εւቾвря | Ը էйαн | Πетι уχጿջе амуρеслι | Ծዒщы ωδխ с |
|---|
| Зըպሲслըса θ зипէстըйук | Акታγիзуξуг ቄц | Уγθглորиզ эсаκи зэծևህሤлեτу | Ղыск адещыմ |
| Θσетራхрятո ቆщեпо օклиκ | Жυлէրαшա к | Εлоደևቡаጎ аγፆժևγ кэձθглኩ | И ቢնυ |
| Σαнеսин нωвесва | Уфогυማօх уրο ሟлув | Փ դαኺኖնуфодι ቩυղθδуլθዙ | Еπυψይчէд яфዑснሴмоጊ |
| Ч азвէրиσиз ту | Еη трудо акечиፃило | Зοσ ኒռθжասαρ էмոкаσωх | Τխλи о ሪко |
Wolisz książki w czasie przeszłym czy teraźniejszym? 2015-05-08 16:08:01; Lepiej pisać w czasie przeszłym czy teraźniejszym? 2013-07-25 15:33:42; Piszę charakterystyka postaci fikcyjnej. Mam pisać w czasie przeszłym czy może teraźniejszym? 2009-11-08 16:17:15; Wolicie książki pisane w czasie przeszłym czy teraźniejszym? 2017-05
W tej lekcji pokażę ci, jak tworzy się czas teraźniejszy Präsens oraz kiedy się go używa. Możesz sprawdzić, czy zrozumiałeś temat rozwiązując interaktywne ćwiczenia na końcu. Chcesz poznać więcej zagadnień z gramatyki? Ta lekcja jest częścią kursu Gramatyka A1/A2. Spis treści1 Czas teraźniejszy niemiecki (Präsens) – kiedy się go stosuje ?2 Jak tworzy się Präsens niemiecki? Czasowniki regularne w Czasowniki nieregularne w „Sein” i „haben” w Präsens3 Kiedy używa się czas teraźniejszy niemiecki Präsens?4 Jakie inne czasy występują w języku niemieckim?5 Czas teraźniejszy niemiecki Präsens – podsumowanie6 Poćwicz Präsens!7 Wasze najczęściej zadawane pytania o Präsens Czas teraźniejszy niemiecki (Präsens) – kiedy się go stosuje ? Präsens to niemiecki czas teraźniejszy do opisywania zdarzeń i czynności w teraźniejszości. Präsens to najczęściej używany czas w języku niemieckim, dzięki któremu możesz mówić o teraźniejszości oraz o przyszłości. Oto kilka przykładów zdań w Präsens: Jak tworzy się Präsens niemiecki? Czasowniki regularne w Präsens Aby stworzyć zdanie w Präsens z czasownikiem regularnym, potrzebny ci będzie czasownik z jedną z sześciu końcówek osobowych: Na przykład: „Ich mache eine Pause.” „Du machst eine Pause.” „Er/ sie/ es macht eine Pause.” „Wir machen eine Pause.” „Ihr macht eine Pause.” „Sie machen eine Pause.” Mówiąc bardziej książkowo, jest to odmiana czasownika przez osoby (koniugacja). W czasownikach regularnych temat czasownika zostaje zawsze taki sam – zmienia się tylko ta końcówka. Ale gdzie właściwie wstawić tę końcówkę osobową? Zawsze w tym samym miejscu – do tematu czasownika. Temat to ta część, która zostaje po odcięciu „-n”/ „-en” Przyjrzyjmy się czasownikowi „machen”: Na przykładzie powyżej widzisz czasownik regularny machen (robić) w bezokoliczniku – w takiej postaci widzisz czasownik szukając go w słowniku. Każdy czasownik składa się właśnie z tematu i końcówki „en”/ „n”. I teraz, trzeba się po prostu tej końcówki „-n”/” -en” pozbyć, a na jej miejsce wstawić jedną z 6 końcówek osobowych, które właśnie poznałeś: Wyjątki W czasownikach regularnych temat pozostaje zawsze ten sam. W niektórych czasownikach regularnych dochodzi jednak do zmian między tematem, a końcówką: +e Jeśli temat czasownika kończy się na -d/-t, wtedy przed końcówką osobową -st i -t, dodajemy jeszcze -e. Inaczej byłoby sporo problemów z wymową ! 🙂 : warten: temat czasownika: wart du wartest, er wartet, ihr wartet arbeiten: temat czasownika: arbeit ich du arbeitest, er arbeitet, ihr arbeitet uwaga Jeśli jednak w temacie zmienia się samogłoska (tylko w czasownikach nieregularnych!) , wtedy już nie dodajemy „-e”. Jeden wyjątek wystarczy, prawda? 🙂 Na przykład czasownik nieregularny „halten”: du hältst, er hält(zmiana samogłoski „a” na „ä”) – e Jeśli czasownik w bezokoliczniku kończy się na -eln, to z końcówki -en wypada -e. Poza tym, w pierwszej osobie liczby pojedynczej wypada -e przed -l. segeln: temat czasownika: segel ich segle, wir segeln, (ich segele, wir segelen) radeln: temat czasownika: radel ich radle, wir radeln (ich radele, wir radelen) -s Jeśli temat kończy się na -s/-ß/-x/-z, wtedy w 2 osobie liczby pojedynczej wypada -s: tanzen: temat czasownika: tanz du tanzt (du tanzst) faxen: temat czasownika: fax du faxt (du faxst) Więcej informacji na temat czasowników regularnych znajdziesz tutaj: czasowniki regularne. Czasowniki nieregularne w Präsens Jeżeli chcesz coś powiedzieć Präsens, ale z czasownikiem nieregularnym, to również dodajesz jedną z sześciu końcówek osobowych do tematu czasownika. Gdzie zatem jest różnica? W czasownikach nieregularnych dodatkowo dochodzi często do zmiany samogłoski w samym temacie czasownika. Dobra wiadomość – tylko w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej: e i Inne czasowniki, w których dochodzi do zmiany e i to: treffen, helfen, stechen, gelten, essen, sprechen, nehmen e ie Inne czasowniki, w których dochodzi do zmiany e ie to: geschehen, stehlen, lesen, befehlen, empfehlen a ä Inne czasowniki, w których dochodzi do zmiany a ä to: tragen, waschen, fahren, laufen, schlagen, halten „Sein” i „haben” w Präsens Najważniejszymi czasownikami nieregularnymi są oczywiście czasowniki sein i haben . Tak odmieniają się przez osoby w czasie teraźniejszym: Odmiana haben w Präsens ich habe du hast er/sie/es hat wir haben ihr habt sie/Sie haben Odmiana sein w Präsens ich bin du bist er/sie/es ist wir sind ihr seid sie/Sie sind Kiedy używa się czas teraźniejszy niemiecki Präsens? Czas teraźniejszy Präsens używa się do: mówienia o faktach, sytuacjach czy stanach w teraźniejszości, na przykład: „Ich bin Ania.”/Jestem Ania. „Jeden Tag lerne ich Deutsch.”/ Każdego dnia uczę się niemieckiego. mówienia o czynnościach, które trwają od kiedyś tam w przeszłości do dziś, na przykład: „Ich lerne Deutsch seit 2 Jahren.”/ Uczę się niemieckiego od 2 lat. mówienia o czynnościach, które są już ustalone i wydarzą się w przyszłości, na przykład: „Nächsten Mittwoch gehe ich zum Arzt.” / W następną środę idę do lekarza Czyli zupełnie jak w języku polskim. Jakie inne czasy występują w języku niemieckim? W języku niemieckim nie ma aż tak dużo czasów, jak na przykład w języku angielskim. Używa się tak naprawdę czterech – Präsens, Präteritum i Perfekt do mówienia o przeszłości oraz Futur I do mówienia o przyszłości: Czas teraźniejszy Präsens Czas przeszły Perfekt Czas przeszły Präteritum Czas zaprzeszły Plusquamperfekt Czas przyszły Futur I Czas przyszły Futur II Czas teraźniejszy niemiecki Präsens – podsumowanie Czas Präsens tworzy się poprzez dodanie jednej z sześciu końcówek osobowych do rdzenia czasownika rdzeń czasownika (temat) w czasownikach regularnych pozostaje zawsze bez zmian, w niektórych czasownikach nieregularnych dochodzi do przegłosu (zmienia się samogłoska) w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej w niektórych czasownikach regularnych dochodzi do zmian między tematem, a końcówką osobową Poćwicz Präsens! Tutaj znajdziesz interaktywne ćwiczenia na czas teraźniejszy niemiecki Präsens. Wasze najczęściej zadawane pytania o Präsens Präsens – jaki to czas? Präsens to w niemieckim czas teraźniejszy. Za jego pomocą mówi się jednak bardzo często również o przyszłości, np. Nächste Woche fahre ich nach Deutschland.” / “ W przyszłym tygodniu jadę do Niemiec.” Jak tworzyć zdania w Präsens? Aby zbudować zdanie w czasie teraźniejszym Präsens potrzebujesz odmienioną formę czasownika na drugim miejscu w zdaniu, np. „Ich gehe zum Arzt.” Jeśli czasownik główny łączysz z czasownikiem modalnym, to modalny jest na drugim miejscu, a czasownik główny w bezokoliczniku idzie na koniec zdania, np. „Ich muss zum Arzt gehen.” Odmiana czasownika regularnego w czasie Präsens wymaga odpowiedniej końcówki w każdej osobie, np. machen (robić): ich mache, du machst, er/sie/es macht, wir machen, ihr macht, sie/Sie machen. W czasownikach nieregularnych często zmienia się dodatkowo w 2. i 3. osobie l. poj. samogłoska w temacie czasownika, np. brechen (łamać): ich breche, du brichst, er/sie/es bricht, wir brechen, ihr brecht, sie/Sie brechen. (5 votes, average: 4,80 out of 5)Loading...
Passiv niemiecki – podstawy. Strona bierna w języku niemieckim pozwala nam podkreślać, na co działa podmiot zdania, a nie na co dokładnie działa. W zdaniu czynnym podmiot wykonuje akcję, natomiast w zdaniu biernym podmiot jest poddawany akcji. Struktura zdania biernej różni się od czynnej poprzez użycie odpowiednich form
Zauważmy, że w niektórych sytuacjach oba powyższe czasowniki można przetłumaczyć na język polski jako „uczyć się”. Na przykład, można powiedzieć zarówno j’apprends le français , jak i j’étudie le français , przy czym w tym drugim przypadku będzie to oznaczać naukę ustrukturyzowaną z wykorzystaniem książek i innych
fxQWfX. 9199u2zrfw.pages.dev/419199u2zrfw.pages.dev/359199u2zrfw.pages.dev/819199u2zrfw.pages.dev/169199u2zrfw.pages.dev/289199u2zrfw.pages.dev/759199u2zrfw.pages.dev/589199u2zrfw.pages.dev/19
w czasie teraźniejszym nie można określić